Co to są markery nowotworowe?

Nowotwory stanowią drugą (po chorobach układu krążenia) przyczynę zgonów. Dlatego bardzo ważny jest proces diagnostyczny – pozwalający upewnić się, że wszystko jest w porządku lub wykryć chorobę w jak najwcześniejszym stadium.

Jedną z metod diagnostyki pod kątem występowania choroby nowotworowej stanowią markery nowotworowe, które są wykorzystywane w ramach diagnostyki laboratoryjnej.

Markery mają zastosowanie we wszystkich fazach procesu diagnostycznego. Są ważną przesłanką, ale nie podstawą diagnozy choroby nowotworowej. Stanowią ważne źródło informacji również w procesie oceny wznowy choroby nowotworowej po zakończonym leczeniu.

Markery nowotworowe – zwane również znacznikami nowotworowymi – są substancjami (białka, enzymy, hormony, antygeny), których wartości w przypadku osób chorych przekraczają normy.

W połączeniu z diagnostyką obrazową oraz badaniami histopatologicznymi pomagają w postawieniu właściwej diagnozy, określeniu czy zastosowany proces leczenia przynosi efekty oraz czy nie doszło do wznowienia lub przerzutu.

Jakie są markery nowotworowe?

CEA

CEA wytwarzany jest przede wszystkim w jelitach, wątrobie oraz trzustce.

PSA

Wykorzystywany w badaniu przesiewowym w kierunku raka gruczołu krokowego u mężczyzn.

CA 19-9

Oznaczenie w kierunku raka trzustki, dróg żółciowych, wątroby i jelita grubego.

CA 125

Wykorzystywany w diagnostyce raka jajnika, endometrium, płuc, sutka czy przewodu pokarmowego.

CA 15-3

Wykorzystywany dla oznaczenia jest rak sutka, raka jajnika, szyjki macicy, a także u osób z rakiem oskrzeli, trzustki, wątroby, żołądka.

SCC

Podwyższone stężenie obserwujemy przede wszystkim w raku szyjki macicy, głowy i szyi, oskrzeli.

AFP

Jego wzrost może towarzyszyć rakowi jądra, trzustki.

Na czym polega badanie na obecność markerów nowotworowych?  

Badanie to polega na określeniu stężenia substancji względem przyjętych norm w pobranej od pacjenta próbce krwi lub moczu.  

Badanie markerów nowotworowych wykonywane jest bezpłatnie w ramach NFZ na skierowanie od lekarza. Badanie to można również wykonać prywatnie. Wyniki badań na markery nowotworowe zawsze powinien ocenić lekarz – podwyższony poziom markerów NIE musi oznaczać występowania choroby!